Lachgas wordt vaak gebruikt op feesten en partijen, en in de horeca. Banketbakkers gebruiken het in hun slagroomspuiten. En ook wordt het gebruikt als mild kalmerend middel in de tandheelkunde. Het gas verlicht pijn en helpt ontspannen tijdens complexe procedures. Maar wat is het nou eigenlijk, en wat doet het met je? Is het veilig voor iedereen? Ook voor kinderen en zwangere vrouwen? In dit artikel bespreken we al deze thema’s.
Wat is lachgas?
De wetenschappelijke term voor dit specifieke gas is distikstofmonoxide. Het is een anorganische verbinding van stikstof en zuurstof. Het kalmerend middel wordt al meer dan 150 jaar in de de medische wereld gebruikt. Het werd in 1793 ontdekt door een Engelse wetenschapper Joseph Priestley, maar werd later in 1799 door de chemicus Sir Humphry Davy “lachgas” genoemd. Het pas ontdekte gas werd voornamelijk gebruikt voor recreatie, en in openbare circus shows gedurende de eerste veertig jaar. Pas later, vanaf 1840, werden de verdovende werkzaamheid erkend door de tandartsen.
Bij gebruik in de tandheelkunde wordt het gas vermengd met zuurstof, zodat patiënten deze stof kunnen inademen. Zij profiteren van de kalmerende effecten zonder dat er een zuurstoftekort ontstaat. Deze verdoving wordt toegediend via een klein masker dat over de neus wordt geplaatst wordt. De patiënt blijft het verdunde gas gedurende de hele ingreep inademen.
Hoe werkt lachgas?
Het gas werkt op dezelfde manier samen met neurotransmitters en hersenreceptoren als bijvoorbeelde de beter bekende opioïden en benzodiazepines. Het ingeademde gas bindt zich aan opioïde receptoren om het pijngevoel te verminderen. Daarnaast werkt het samen met gaba receptoren om angst te verminderen. Dit medicijn veroorzaakt ook de aanmaak van dopamine. Dat is een neurotransmitter die gevoelens van plezier en euforie reguliert. Al deze effecten samen veroorzaken de gevoelens van kalmte, comfort, ontspanning en soms een doffe pijn.
Maakt lachgas je echt aan het lachen?
Dit is een veelgehoorde vraag. Het gas kreeg zijn bijnaam vanwege de manier waarop het interageert met neurotransmitters zoals dopamine die je euforisch, ontspannen en gelukkig maken. Sommige mensen lachen nadat ze dit kalmerende middel hebben gekregen, terwijl anderen zich gewoon tevreden en volledig op hun gemak voelen. Andere effecten die je kunt ervaren met zijn duizeligheid, tintelingen in de ledematen, en milde hallucinaties. Het gas zelf maakt je dus niet aan het lachen. Het kalmerende effect kan het gevolg hebben dat mensen gaan lachen.
En hoe zit het met de veiligheid?
Ja, het is volkomen veilig, ook bij gebruik bij kinderen en zwangere vrouwen. Het gas is omkeerbaar, niet-allergeen, heeft een snel begin, en kan in verschillende concentraties worden aangepast aan de behoeftes van de patiënt. Maar net als bij elk ander medicijn kan dit gas bijwerkingen veroorzaken. Een klein aantal mensen dat het gas inademt, kan bijwerkingen krijgen zoals hoofdpijn, misselijkheid, braken, toegenomen slaperigheid, overmatig trillen, of zweten. Deze bijwerkingen kunnen optreden wanneer de stikstof concentraties te hoog zijn of wanneer de hoeveelheid stikstofoxide die de patiënt inhaleert plotseling verandert. Hoofdpijn komt het meest voor vijf minuten ze zijn gestopt is met inademen van het gas.